Autor: ts_pm

 

Kolejne orzeczenia ani nie rozwiewają wszystkich wątpliwości dotyczących przedawnienia zobowiązań podatkowych, ani nie powstrzymują urzędników przed nadużywaniem przepisów. Sytuację ma zmienić nowa ordynacja podatkowa, ale na nią poczekamy co najmniej półtora roku.

Artykuł z obszernym komentarzem Andrzeja Ladzińskiego, doradcy podatkowego i wspólnika zarządzającego GWW Tax.

Tekat ukazał się Dzienniku Gazecie Prawnej, 17-18 maja 2019 r.: https://podatki.gazetaprawna.pl/artykuly/1412871,przedawnienie-wciaz-budzi-spory.html

Skan artykułu do pobrania w pdf.

Na wyrok Trybunału Sprawiedliwości w Luksemburgu w sprawie Budimex SA branża budowlana oczekiwała z niecierpliwością. Sprawa dotyczyła bowiem bardzo ważnej kwestii, tj. określenia momentu, w którym można uznać, że dla celów VAT usługa budowlana, czy też budowlano – montażowa, została wykonana.

Dla wielu osób może się wydawać zaskakujące, że tym tematem musiał zająć się aż unijny Trybunał. Przecież od dawna było przyjmowane, że takim momentem jest akceptacja robót przez zamawiającego, wyrażona w ustalonej przez strony formie – protokole odbioru prac, protokole zdawczo – odbiorczym czy też dokumentach przewidzianych przez Międzynarodowe Warunki Kontraktowe FIDIC. Ale to stanowisko uległo zmianie od 1 stycznia 2014 r., w związku ze zmianą przepisów dotyczących VAT.

W ocenie branży budowlanej i doradców podatkowych zmiana nie była aż na tyle istotna, by burzyć dotychczasową praktykę. Jednak od tej daty organy podatkowe jak i sądy administracyjne uznawały, że wykonanie usługi budowlanej następuje w momencie faktycznego wykonania (czyli dużo wcześniej przed formalnym odbiorem prac). Resort finansów nawet w tej sprawie wydał interpretację ogólną wskazując, że za moment wykonania usługi należy uznać moment zgłoszenia gotowości prac do odbioru.

Zmiana podejścia co do rozumienia pojęcia „wykonanie” usługi budowlanej dla branży budowlanej rodziła szereg problemów, nie tylko w zakresie rozliczeń VAT, ale także technicznych i finansowych. Część podatników – wbrew nowej wykładni – stosowała „stare” zasady, zdając sobie sprawę, że postępują niewłaściwie i narażają się na konsekwencje (np. konieczność zapłaty należnych odsetek, odpowiedzialność karno- skarbową). Od 1 stycznia 2017 r. problemy te jeszcze bardziej się pogłębiły, bo w związku z wprowadzeniem mechanizmu odwróconego opodatkowania dla usług budowlanych i budowlano- montażowych wykonywanych przez podwykonawców, do grupy „zagrożonych” dołączyli także nabywcy tych usług.

Czytaj też: Zapłata kontrahentowi na złe konto… będzie groziła konsekwencjami od fiskusa

Dobry wyrok Trybunału dla podatników

Na szczęście dla tych podatników, Trybunał Sprawiedliwości nie podzielił poglądu rządu polskiego i przyznał rację stanowisku wyrażanego przez Budimex SA. Uznał, że dla zdefiniowania dla celów VAT pojęcia „wykonanie usługi” należy uwzględniać postanowienia umów; co oznacza, że jeśli strony umowy ustalą określony tryb akceptacji/odbioru prac, to takie postanowienia są wiążące także dla fiskusa. Cenne jest również to, że unijny Trybunał podkreślił znaczenie realiów ekonomicznych i gospodarczych, co wydaje się oczywiste jeśli uwzględnić charakter podatku VAT – podatku występującego w działalności gospodarczej, a więc w sferze biznesowej.

Co ten wyrok oznacza dla podatników?

Po pierwsze – powrót do normalności, do ustalonych od wielu lat zasad ustalania momentu wykonania usługi budowlanej lub budowlano – montażowej i pewności o poprawności dokonywania rozliczeń dla celów VAT, co dla przedsiębiorców jest niezwykle ważne.

Po drugie – podatnicy, którzy w związku z „nieprawidłowymi” rozliczeniami musieli zapłacić odsetki od „powstałych” zaległości podatkowych mogą dochodzić ich zwrotu od organów Państwa.

Po trzecie – uważna lektura tego wyroku pozwala na postawienie jeszcze bardzie optymistycznego wniosku – tezy wyrażone przez Trybunał w Luksemburgu mają bardziej uniwersalny charakter i będą mogły też być stosowane w innych branżach. Ważne jest jednak to, jakie będą postanowienia umów pomiędzy stronami transakcji.

Artykuł ukazał się na Forbes.pl 15 maja 2019 r. Dostępny również po linkiem: https://www.forbes.pl/opinie/kiedy-usluge-budowlana-mozna-uznac-za-wykonana-decyzja-trybunalu-w-luksemburgu/qrjgne9

Problem poruszony w artykule dotyczy sporu prawnego o Rozporządzenie wydane przez Radę Ministrów o obniżenie pensji lokalnym władzom. Po obcięciu pensji przez Urząd Miasta, Prezydent Grudziądza postanowił odwołać się od decyzji, jako że owo Rozporządzenie stanowi jedynie wytyczną w podejmowaniu decyzji o wynagrodzenia.

Artykuł Katarzyny Wójcik został opublikowany w Rzeczpospolitej: https://www.rp.pl/Ustroj-i-kompetencje/305139959-Uchwala-rady-miasta-obnizajaca-wynagrodzenie-prezydenta-miasta.html

Członek zarządu spółki z o.o., który chce w jej imieniu dokonać określonych czynności, musi – w niektórych przypadkach – uzyskać zgodę nie tylko zgromadzenia wspólników, ale również rady nadzorczej. Jakie mogą być skutki zlekceważenia tych wymogów?

Artykuł dr Marcin Borkowskiego „Nie zawsze wystarczające jest uzyskanie zgody wspólników” został opublikowany w Dzienniku Gazecie Prawej 15 maja 2019 r.

Pełny tekst dostępny w pdf.

Link: https://biznes.gazetaprawna.pl/artykuly/1412124,nie-zawsze-wystarczajace-jest-uzyskanie-zgody-wspolnikow.html

 

Z pewnością nie zaskoczymy nikogo wskazując, że pozwolenia odpadowe obejmujące zbieranie lub przetwarzanie odpadów muszą zostać dostosowane do znowelizowanych w ubiegłym roku regulacji, a termin upływa już 5 września 2019 r. Być może jednak nie wszyscy wytwórcy odpadów zwrócili uwagę, że pośrednio zmiana pozwoleń odpadowych odbije się na ich odpowiedzialności. Zapraszamy do zapoznania się z analizą zagadnienia w tym zakresie.

Artykuł Marty Banasiak dostępny pod linkiem: https://sozosfera.pl/odpady/co-z-tymi-pozwoleniami-jeszcze-kilka-slow-o-odpadach/

W artykule pokazujemy, że implementując dyrektywę 2018/822 (MDR) Minister Finansów z jednej strony istotnie rozszerzył zakres definicji schematu podatkowego, a z drugiej go zawęził, co narusza minimalny standard harmonizacji. Różnice wynikają z dodatnia przesłanki alternatywnej drogi postępowania do kryterium głównej korzyści oraz sformułowania kryterium transgranicznego w postaci koniunkcji dwóch warunków. Tych rozbieżności nie można zniwelować poprzez odwołanie się do zasad wykładni zgodnej. Podsumowując nie wszystkie czynności, które zgodnie z dyrektywą powinny podlegać obowiązkowi przekazywania informacji, jako (transgraniczny) schemat podatkowy, kwalifikują się raportowania na gruncie Ordynacji podatkowej. Niepoprawna transpozycja dyrektywy MDR to kolejny powód, dla którego Minister Finansów powinien jak najszybciej dokonać nowelizacji analizowanych przepisów.

Artykuł ukazał się w jako temat miesiące a majowym wydaniu Przeglądu Podatkowego.

Artykuł do pobrania w pdf.

Jeśli z umowy wynika, że o wykonaniu prac budowlanych decyduje podpisanie protokołu zdawczo -odbiorczego, to dopiero z tą chwilą powstaje obowiązek podatkowy – orzekł Trybunał Sprawiedliwości UE.

To dobra wiadomość dla branży budowlanej. Oznacza bowiem odejście od dotychczasowego, niekorzystnego stanowiska polskiego fiskusa, że decydujący jest moment zgłoszenia prac do odbioru. Minister finansów wydał nawet w tej sprawie interpretację ogólną z 5 kwietnia 2016 r. (nr PT3.8101.41.2015.AEW.2016.AMT.141), którą musieli stosować zamawiający i wykonawcy robót budowlanych.

Jak nieoficjalnie dowiedział się DGP, w związku z wyrokiem TSUE resort finansów już rozważa wydanie nowej interpretacji ogólnej, która będzie zgodna ze wskazówkami trybunału.

Kłopotliwa zmiana przepisów
Problem dla branży powstał wraz z nowelizacją ustawy o VAT, która weszła w życie od początku 2014 r. Przyjęto wówczas, że obowiązek podatkowy dla usług budowlanych lub budowlano-montażowych powstaje z chwilą wystawienia faktury (art. 19a ust. 5 pkt 3 lit. a ustawy o VAT). Ta zaś powinna zostać wystawiona nie później niż w ciągu 30 dni od dnia wykonania usługi (art. 106i ust. 3 ustawy o VAT).

Ustawodawca nie sprecyzował jednak, co należy rozumieć przez pojęcie wykonania usługi budowalnej. Przed zmianą przepisów decydowało o tym podpisanie przez odbiorcę protokołu zdawczo-odbiorczego i faktyczne odebranie inwestycji. Po nowelizacji przepisów z 2014 r. urzędnicy fiskusa zaczęli twierdzić, że o powstaniu obowiązku podatkowego decyduje nie rzeczywisty odbiór prac, a już samo przedstawienie ich przez wykonawcę do odbioru. Argumentowali, że w przeciwnym razie można by dowolnie wydłużać termin na rozliczenie podatku od towarów i usług, np. przez zgłaszanie fikcyjnych usterek, a nawet celowe niepodpisywanie protokołu.

Takie podejście w praktyce oznacza, że wykonawcy usług budowlanych na wystawienie faktury mają 30 dni od momentu zgłoszenia inwestycji do odbioru. To z kolei wiąże się z tym, że muszą na tym dokumencie wykazać podatek według swoich szacunkowych obliczeń, albo – zgodnie z zapisami umownymi – wstrzymać się do czasu odbioru inwestycji, co może jednak stwarzać ryzyko wdania się w spór z fiskusem.

Sądy wierzyły fiskusowi…
Przedsiębiorcy budowlani, którzy ten spór podejmowali, dotychczas przegrywali jednak w sądach administracyjnych. Te bowiem jednomyślnie orzekały, że postanowienia umowne nie mogą wpływać na moment powstawania obowiązku podatkowego w VAT. Sędziowie potwierdzali, że skutkiem tego może być odwlekanie terminu na rozliczenie podatku (tak np. NSA w wyrokach z 7 lutego 2017 r., sygn. akt I FSK 840/15, z 5 kwietnia 2017 r., sygn. akt I FSK 1482/15, z 28 kwietnia 2017 r., sygn. akt I FSK 1811/15, z 8 listopada 2017 r., sygn. akt I FSK 2239/15). Rację w tym sporze miał zatem fiskus, który żądał rozliczenia podatku jeszcze przed zgodą na odbiór inwestycji.

…ale do czasu
Tym większą niespodzianką okazało się pytanie prejudycjalne do TSUE, które zadał jeden ze składów orzekających sądu kasacyjnego (postanowienie z 28 listopada 2017 r., sygn. akt I FSK 65/16).

Chodziło o spółkę Budimex realizującą kontrakty na podstawie umów opartych na warunkach kontraktowych FIDIC (stosowane na całym świecie, regulują w szczegółowy sposób wzajemne zobowiązania pomiędzy stronami umowy). Firma na wszystkich etapach sporu podnosiła, że zgodnie z takimi regułami wystawienie faktury musi poprzedzić świadectwo płatności, a z kolei ten dokument może zostać wydany dopiero po zaakceptowaniu prac, a następnie podpisaniu protokołu przez inżyniera kontraktu.

– Gdyby przyjąć, że obowiązek podatkowy powstaje wcześniej, to wykonawca musiałby szacować zakres wykonanych usług, wysokość swojego wynagrodzenia i podatku należnego – argumentowała spółka.

Co więcej, nawet gdyby wykonawca tak postąpił i wystawił fakturę, to zamawiający jej nie przyjmie. W efekcie spółka podnosiła, że fiskus wymaga od niej, by rozliczała podatek na podstawie szacunków i na długo przed otrzymaniem wynagrodzenia, narażając ją tym samym na nieuzasadnione koszty. Te właśnie argumenty skłoniły NSA do zadania pytania prejudycjalnego.

Protokół jednak istotny
Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku, który zapadł 2 maja, nie miał wątpliwości, że rację w sporze ma Budimex. Odwołał się do swojego orzecznictwa, zgodnie z którym dla zakwalifikowania danej transakcji jako „podlegającej opodatkowaniu” istotna jest rzeczywistość gospodarcza i handlowa (orzeczenie z 22 listopada 2018 r., sygn. akt C-295/17).

KOMENTARZ | Małgorzata Militz, doradca podatkowy i partner w GWW Tax, pełnomocnik Budimex SA przed TSUE

Trzeba zadbać o postanowienia umów

– Wyrok TSUE w sprawie Budimex sprawia, że firmy budowlane odetchną z ulgą. Trybunał stwierdził bowiem, że jeśli postanowienia umów wskazują, że momentem zakończenia prac jest ich akceptacja i podpisanie protokołu odbioru robót, to należy uznać, że zostały one wykonane w tym właśnie momencie. Oznacza to, że dla celów rozliczenia VAT do branży budowlanej powróci praktyka stosowana przed 2014 r., ale z pewnymi modyfikacjami: podatnicy muszą zadbać o wprowadzenie odpowiednich postanowień do podpisywanych przez siebie umów. Rozstrzygnięcie trybunału oznacza też, że przestanie obowiązywać interpretacja ogólna ministra finansów. Ponadto otwiera podatnikom możliwość wznowienia postępowań podatkowych i sądowych, w sytuacji gdy w analogicznych sprawach wydano prawomocne decyzje wymiarowe. Pogląd wyrażony przez TSUE jest też ważny dla nabywców usług budowlanych, którzy będą mieli pewność, że prawidłowo rozliczyli VAT w drodze odwrotnego obciążenia.

Analiza wyroku TSUE skłania też do dalszych przemyśleń, w szczególności czy tezy wyrażone w tym wyroku będą mogły być zastosowane dla innych usług, w innych branżach.”

Artykuł wraz z komentarzem ukazał się na portalu Forsal.pl oraz w Dzienniku Gazecie Prawnej w dniu 6 maja 2019 r.

https://forsal.pl/artykuly/1410759,branza-budowlana-odbior-inwestycji-decyduje-o-vat.html

Po wstrzymaniu strajków przez nauczycieli zrodził się spór, czy ma im zostać wypłacone wynagrodzenie na czas strajku. Jest to kwestia tego, że w polskim prawie, mimo iż teoretycznie pracownikowi nie przysługuje wynagrodzenie w czasie strajku, jest dopuszczalne przyznanie takowych pensji na zasadzie porozumień. 

Artykuł Anny Gad dla portalu portalu samorządowego Infor.pl: https://samorzad.infor.pl/sektor/zadania/oswiata/2967657,Strajk-nauczycieli-kwestie-wyplaty-wynagrodzenia.html