Miesiąc: luty 2017

Za odliczenie podatku z faktury wystawionej przez podatnika usuniętego z rejestru kontrahentowi może grozić 100-proc. sankcja. Rozmowa ze Zdzisławem Modzelewski o skutkach nowych przepisów pozwalających na wykreślenie firmy z rejestru VAT.

ROZMOWA | Zdzisław Modzelewski, doradca podatkowy, wspólnik praktyki podatkowej

Jak ocenia Pan nowe przepisy pozwalające na wykreślenie firmy z rejestru VAT?

ZDZISŁAW MODZELEWSKI

To kontrowersyjne i słabo przemyślane rozwiązanie. Wątpliwości budzi szczególnie wykreślenie blisko 900 podmiotów (w 3 tygodnie) z powodu braku możliwości kontaktu z nimi. Nie wiadomo, na podstawie jakich przesłanek urząd uznaje, że z podatnikiem nie można się skontaktować. Czy wystarczą np. trzy nieodebrane połączenia telefoniczne, by wyrzucić firmę z rejestru bez powiadomienia jej o tym? Przedsiębiorca może nawet nie wiedzieć, że został uznany za „nieistniejącego” podatnika. Takie działanie urzędu jest nieuczciwe, a jego skutki są nieprzewidywalne i mogą spowodować duży chaos. Poza tym zachowanie to jest niezgodne z dyrektywą VAT.
 
Dlaczego?

ZDZISŁAW MODZELEWSKI

Dyrektywa wskazuje wprost, że państwo członkowskie ma zapewnić możliwość rejestracji podatników. Ponadto, wszelkie uprawnienia (np. odliczenie VAT) i obowiązki podatnika VAT są niezależne od formalnego uznania jego statusu przez organy podatkowe. One zależą od faktu prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów VAT. Mamy na to wiele wyroków TSUE.
 
Jakie będą konsekwencje praktyczne wykreślenia?
 
ZDZISŁAW MODZELEWSKI

Przepisy tego nie precyzują. Po pierwsze, nie wiadomo, jakie będą skutki np. złożenia deklaracji VAT i zapłaty VAT przez podmiot wykreślony z rejestru. Powstaje pytanie, co urząd zrobi z taką deklaracją i taką kwotą? Czy podatnik musi zarejestrować się po raz kolejny? Po drugie, stawia to w trudnej sytuacji kontrahentów wykreślonego podmiotu. Jeśli odliczą VAT z faktury wystawionej przez takiego „nieistniejącego” podatnika, to może grozić im 100 proc. sankcja VAT, która w praktyce oznacza utratę 200 proc. kwoty VAT.
 
Nowe przepisy miały uporządkować i uaktualnić rejestr VAT.
 
ZDZISŁAW MODZELEWSKI

Jeśli taki był cel ministerstwa, to istnieją lepsze rozwiązania. Zastanawiające jest dlaczego MF nie udostępni podatnikom narzędzia umożliwiającego profesjonalną i precyzyjną (na konkretny dzień) weryfikację statusu kontrahentów. Przykładowo system VIES. Takie rozwiązanie pozwoliłoby nabywcy potwierdzić, że danej firmy nie ma teraz w rejestrze, ale dwa tygodnie temu, w dniu np. wystawienia faktury, była podatnikiem VAT czynnym.

Rozmawiała Monika Pogroszewska.

Rozmowa ukazała się wraz z artykułem pt. "Rejestr VAT: Fiskus usuwa firmy po cichu" w Rzeczpospolitej z dnia 2 lutego 2017 r., link.

 

Od kilku lat można zaobserwować w praktyce organów skarbowych zjawisko polegające na wszczynaniu postępowań karnych skarbowych w trakcie toczących się postępowań kontrolnych. Pomimo wzrostu aktywnosci w tym zakresie, wszczynanie postępowania karnego skarbowego w trakcie postępowania kontrolnego wciąż jest środkiem o nadzwyczajnym charakterze. Jakie więc wyjątkowe okoliczności są przyczyną tego, że organy skarbowe decydują się jednak na zastosowanie tego środka? Autorka stara się odpowiedzieć na to pytanie, analizując dane statystyczne, uzyskane z czterech urzędów kontroli skarbowej. Podstawowy wniosek, jak z nich wynika, jest taki, że 88% postępowań kontrolnych, w trakcie których doszło do wszczęcia postępowania karnego skarbowego, dotyczyło zobowiązań podatkowych przedawniających się z końcem roku, w którym wszczęto postępowanie karne skarbowe. Wszczęcie  postępowania karnego skarbowego stało się więc wygodnym narzędziem dla organów skarbowych do zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązań podatkowych, co do których istnieje ryzyko przedawnienia przed ostatecznym zakończeniem postępowania kontrolnego. Autorka analizuje także przebieg postępowania instrumentalnie wszczętych postępowań karnych skarbowych oraz sposób ich zakończenia. Przepisy, na podstawie których ukształtowało się zjawisko instrumentalnego wszczynania postępowań karnych skarbowych, są aktualnie przedmiotem badania pod kątem zgodności z Konstytucją przez Trybunał Konstytucyjny. Czy orzeczenie o ich niezgodności w zakresie, w jakim zostały zaskarżone, spowoduje wyeliminowanie tego zjawiska z praktyki organów skarbowych?

Artykuł do pobrania w formacie pdf.