Autor: ts_pm

Prawo wspólnika do reprezentowania spółki jawnej oznacza, że może on w jej imieniu m.in. podpisać weksel. Dr Marcin Borkowski wyjaśnia, czy sam sposób wystawienia weksla przez spółkę jawną jest istotny z punktu widzenia odpowiedzialności za zobowiązania, które z niego wynikają.

FELIETON | Dr Marcin Borkowski, radca prawny, of counsel GWW

Wspólnik musi wskazać, że działa jako przedstawiciel spółki

Tak. Świadczy o tym wyrok wydany 8 października 2014 r. przez Sąd Apelacyjny w Łodzi – I Wydział Cywilny (sygn. akt I ACa 487/14). Stwierdzono w nim, że osoba podpisująca weksel powinna jednoznacznie wskazać, że działa jako przedstawiciel spółki jawnej. Jeśli natomiast podpisujący weksel tego nie uczyni, to wówczas sam odpowiada za zapłatę sumy wekslowej. Jeżeli zatem wspólnicy spółki jawnej podpisują weksel, działając jako jej reprezentanci, to musi to zostać wyraźnie uwidocznione w tekście weksla. W przeciwnym bowiem wypadku to sami wspólnicy stają się dłużnikami wekslowymi.

W stanie faktycznym sprawy rozpatrywanej przez sąd z treści weksla wynikało, że wystawca i poręczyciel wekslowy są osobami fizycznymi. Natomiast w imieniu spółki jawnej działają wspólnicy. Jednak spółka zawsze działa pod swoją firmą, która nie jest tożsama z nazwiskiem wspólnika. Brak wskazania w treści weksla tzw. firmy spółki jawnej nie pozwalał na przyjęcie, że to właśnie spółka dokonywała czynności wystawienia lub poręczenia weksla. Oznaczenie wystawcy i poręczenia tylko imieniem i nazwiskiem oznacza, że czynności tych dokonali wspólnicy spółki jawnej jako osoby fizyczne.

W konsekwencji sąd uznał, że pozwani podpisali weksel jako osoby fizyczne w celu zabezpieczenia roszczeń powoda wobec spółki jawnej, w której byli wspólnikami. Brak było podstaw do przyjęcia, że działali w imieniu spółki jawnej. Wynikało to z faktu, że nie podpisali się pod pieczątką bądź nazwą spółki Zatem nie można było uznać, że przy wystawieniu weksla działali w imieniu spółki. Jednocześnie sąd uznał, że nie jest dopuszczalne ustalenie wystawcy weksla na podstawie innych okoliczności, np. w oparciu o rzeczywistą wolę kontrahentów. Wykładnia weksla dopuszczalna jest bowiem jedynie w granicach jego tekstu.
 

Od kilku lat pomiędzy podatnikami i urzędami skarbowymi trwał spór w zakresie zasad opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych przekształcenia spółki kapitałowej w spółkę komandytową. Ostatnio sądy rozstrzygają przedmiotowe zagadnienie na korzyść podatników – felieton podatkowy Artura Cmocha.

FELIETON | Artur Cmoch, doradca podatkowy, wspólnik zarządzający GWW Tax

Bez PCC przy zmianie w spółkę komandytową

W przypadku umowy spółki kapitałowej, za zmianę umowy, która podlega opodatkowaniu, uważa się podwyższenie kapitału zakładowego z wkładów lub ze środków spółki oraz dopłaty (art. 1 ust. 3 pkt 2 ustawy o PCC). Za zmianę umowy spółki uważa się również przekształcenie lub łączenie spółek, jeżeli ich wynikiem jest zwiększenie majątku spółki osobowej lub podwyższenie kapitału zakładowego (art. 1 ust. 3 pkt 3 ustawy o PCC).

Zgodnie z prezentowanym przez organy skarbowe poglądem, porównując majątki spółek przekształcanej i przekształconej należy brać pod uwagę w przypadku spółki osobowej – jej majątek rozumiany jako wartość wszystkich wkładów wniesionych do tej spółki. Innymi słowy, w przypadku przekształcenia należy wziąć pod uwagę okoliczność, czy wartość wkładów wniesionych do spółki przekształconej odpowiada wartości wkładów wniesionych a tym samym opodatkowanych do spółki przekształcanej. Takie rozumowanie prowadziło do opodatkowania przekształcenia.

W myśl jednakże najnowszego orzecznictwa NSA, polską spółkę komandytową należy traktować na gruncie Dyrektywy jako spółkę kapitałową. Takie stanowisko zajął NSA w wyrokach z 13 października 2015 r. sygn.. II FSK 2069/14, z 12 sierpnia 2015 r., sygn.. II FSK 1647/13 i II FSK 1646/13, z 30 czerwca 2015 r., sygn.. II FSK 1645/13, z 25 lutego 2015 r. sygn.. II FSK 126/13, z grudnia 2014 sygn. II FSK 2797/12.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 lit. a) Dyrektywy w zw. z pkt 21 załącznika I, przez spółkę kapitałową ustanowioną zgodnie z prawem polskim, należy rozumieć spółkę akcyjną i spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Jednakże zakres podmiotowy obowiązywania Dyrektywy został rozszerzony unormowaniami zawartymi w art. 2 omawianej regulacji. Stosownie do postanowień art. 2 ust. 1 lit. b) Dyrektywy przez spółkę kapitałową należy też rozumieć każdą spółkę, przedsiębiorstwo, stowarzyszenie lub osobę prawną, których udziały w kapitale lub majątku mogą być przedmiotem transakcji na giełdzie. Europejski prawodawca dla celów nakładania podatku kapitałowego za spółki kapitałowe uznał także wszelkie inne spółki, przedsiębiorstwa, stowarzyszenia lub osoby prawne prowadzące działalność skierowaną na zysk. Powyższa analiza prowadzi do konkluzji, że zakres definicji „spółki kapitałowej” jest – dla celów nakładania podatku kapitałowego – szerszy niż wynikający z rozróżnienia dokonanego w art. 1a pkt 1 i 2 ustawy o PCC i obejmuje również spółkę komandytową.

Państwa członkowskie nie nakładają na spółki kapitałowe podatku pośredniego w żadnej formie w odniesieniu do zmiany aktu założycielskiego lub statutu spółki kapitałowej, w szczególności przekształcenia spółki kapitałowej w inny rodzaj spółki kapitałowej (art. 5 ust. 1 lit. d) Dyrektywy kapitałowej). Mając zatem na uwadze, że polską spółkę komandytową należy traktować na gruncie wspomnianej Dyrektywy jako spółkę kapitałową, omawiane przekształcenie nie prowadzi do powstania obowiązku do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.

Komentarz do ustawy z 16 lipca 2016 r. o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych, której efektem ma być wzrost obciążeń fiskalnych w podatku od nieruchomości. 

Pełna treść artykułu dostępna pod linkiem.

Firma musi zebrać wszelkie dowody transakcji, np. korespondencję z kontrahentem, ale i tak nie ma gwarancji, że fiskus ich nie zakwestionuje – Grzegorz Mularczyk komentuje wyjaśnienie Ministerstwa Finansów w odpowiedzi na interpelację poselską dot. dokumentowania transakcji na cele rozliczenia VAT.

KOMENTARZ | Grzegorz Mularczyk, doradca podatkowy, wspólnik praktyki podatkowej GWW

Przerzucanie na uczciwe firmy odpowiedzialności za błędy innych podmiotów, które uczestniczyły we wcześniejszym etapie transakcji, to stała praktyka organów podatkowych. Niestety, wbrew korzystnemu dla firm orzecznictwu ETS, również sądy administracyjne powielają argumenty fiskusa. Wytyczne MF dotyczące dokumentowania transakcji nie rozwiążą tego problemu. Nadużycia w VAT realnie ograniczyć można poprzez wdrożenie nowoczesnych narzędzi analitycznych. Szkoda tylko, że ministerstwo tak późno podjęło te działania. Mam nadzieję, że wprowadzenie Jednolitego Pliku Kontrolnego pozwoli organom podatkowym automatycznie, już w momencie złożenia deklaracji, wychwycić podejrzane transakcje i zapobiegać wyłudzeniom.

Artykuł ukazał się na łamach Rzeczpospolitej z dnia 7 lipca 2016 r., link.

"W poprzedniej perspektywie finansowej udzielenie zamówienia publicznego zgodnie z przepisami prawa zamówień publicznych w zasadzie stanowiło gwarancję kwalifikowalności wydatków. Wytyczne horyzontalne dla perspektywy 2014–2020 zawierają jednak dodatkowe wymogi, których niespełnienie może oznaczać konsekwencje finansowe dla beneficjenta.

Do udzielania zamówień publicznych, których wartość nie przekracza wyrażonej w złotych równowartości kwoty 30 000 euro, nie stosuje się przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych (dalej: pzp), co przesądza o tym, że zamawiający mogą udzielać tego rodzaju zamówień z pominięciem zasad i trybów przewidzianych w pzp. Aby jednak ponoszone wydatki mogły się kwalifikować do objęcia wsparciem w ramach projektów unijnych, beneficjenci (jako zamawiający) są zobowiązani do udzielania tzw. „małych zamówień publicznych” zgodnie z zasadą konkurencyjności ustanowioną w treści „Wytycznych w zakresie kwalifikowalności wydatków w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności na lata 2014–2020”1 (dalej: wytyczne horyzontalne). A contrario – z racji tego, że zgodnie z umowami o dofinansowanie występuje obowiązek udzielania „małych zamówień publicznych” z uwzględnieniem wytycznych, to ich pominięcie lub wadliwe zastosowanie będzie ze sobą nieść negatywne dla zamawiającego (jako beneficjenta) konsekwencje finansowe, czyli całkowitą lub częściową niekwalifikowalność wydatku – w zależności od charakteru i wagi występującej nieprawidłowości.

Zakres stosowania zasady konkurencyjności

Zasada konkurencyjności znajduje swoje zastosowanie m.in. wobec tych beneficjentów, którzy posiadają status zamawiającego, a w ramach projektu unijnego udzielają zamówień o wartości przekraczającej kwotę 50 000 zł netto, lecz jednocześnie nieprzekraczającej kwoty określonej w art. 4 pkt 8 pzp (czyli wyrażonej w złotych równowartości 30 000 euro) lub w przypadku zamówień sektorowych – kwoty określonej w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 pzp.

Od powyżej opisanej zasady, kształtującej zakres przedmiotowy stosowania zasady konkurencyjności, ustanowiono dwa wyjątki (zob. ramka „Wyjątki…”).

Wyjątki od zasady konkurencyjności

Zgodnie z sekcją 6.5.3 wytycznych horyzontalnych zasady konkurencyjności nie stosuje się do:

1) zamówień publicznych, których przedmiotem są dostawy i usługi określone w art. 4 pzp, z wyjątkiem dostaw i usług określonych w art. 4 pkt 8 pzp, przy czym do dostaw i usług określonych w art. 4 pkt 3 lit. i, w zakresie zamówień publicznych, których przedmiotem jest nabycie innych praw do nieruchomości, w szczególności dzierżawy i najmu, nie stosuje się zasady konkurencyjności pod warunkiem braku powiązań, o których mowa w pkt 8 (powiązań kapitałowych lub osobowych);
2) wydatków rozliczanych uproszczoną metodą, o których mowa w podrozdziałach 6.6 i 8.6 wytycznych horyzontalnych."

Pełna treść artykułu jest dostępna w papierowym wydaniu pisma.

Do zarządów spółek z o.o. powołuje się niekiedy osoby, które nie prowadzą jej spraw, tylko pełnią funkcję tzw. figurantów. Dr Marcin Borkowski wyjaśnia, czy jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, to takie osoby również odpowiadają za jej zobowiązania.

FELIETON | Dr Marcin Borkowski, radca prawny, of counsel GWW

Członek zarządu będący figurantem też spłaca dług spółki

W takim przypadku członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za zobowiązania spółki z o.o. Przewidziano jednak kilka sytuacji, w których członek zarządu może uwolnić się od tej odpowiedzialności. Jednym ze sposobów obrony jest wykazanie przez członka zarządu, że wniosek o ogłoszenie upadłości spółki nie został zgłoszony z jego winy, gdyż np. nie prowadził jej spraw.

Ta przesłanka uwolnienia się od odpowiedzialności została sprecyzowana w wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 25 września 2015 r., sygn. akt VI ACa 910/15. Sąd podkreślił, że osoba, która dobrowolnie wyraziła zgodę na powołanie do zarządu ze świadomością, że pełnić będzie w nim jedynie funkcję figuranta, a następnie godziła się na taki stan rzeczy, ponosi odpowiedzialność za zobowiązania spółki. Jednym z obowiązków członka zarządu jest monitorowanie zadłużenia spółki pozwalające na zgłoszenie w odpowiednim czasie wniosku o upadłość, co dopiero uwalnia go od odpowiedzialności za jej zobowiązania.

Sąd zwrócił uwagę, że odpowiedzialności nie uchyla również umowa między członkami zarządu co do sposobu kierowania sprawami spółki. Zdarza się, że w spółkach dzieli się kompetencje między poszczególnych członków zarządu. Jeden z nich zajmuje się np. sprawami finansowymi, drugi kieruje sprzedażą, a trzeci produkcją. Tego rodzaju umowa ma znaczenie tylko wewnątrzorganizacyjne. Sąd we wspomnianym wyroku podkreślił, że przepis chroniący interes wierzycieli (art. 299 k.s.h.) ma charakter bezwzględnie obowiązujący i nie może być pozbawiony skuteczności przez porozumienie o podziale kompetencji w zarządzie. Tylko sytuacja faktyczna, która obiektywnie uniemożliwia uczestniczenie w czynnościach zarządzania, może uzasadniać brak winy konkretnego członka zarządu, uwalniając go od odpowiedzialności za zobowiązania spółki.

Relacja z 10. edycji Rankingu Firm Doradztwa Podatkowego „Rzeczpospolitej”, w którym Redakcja wyróżniła największe i najlepiej zarabiające firmy doradztwa, najlepszych ekspertów na rynku oraz pokazała sukcesy jego uczestników. Mec. Artur Cmoch w komentarzu eksperckim zidentyfikował trendy rynkowe oraz – w imieniu GWW Tax – odebrał dyplom w kategorii "Transakcja roku 2015" .

POWIEDZIELI  DLA „RZ" | Artur Cmoch, doradca podatkowy, wspólnik praktyki podatkowej GWW

Na rynek usług doradztwa podatkowego będzie miała wpływ uchwalona niedawno i podpisana przez prezydenta nowelizacja ordynacji podatkowej wprowadzająca tzw. klauzulę obejścia przepisów prawa podatkowego. Klienci nie będą już mogli, w ramach planowania podatkowego, stosować utartych schematów optymalizacyjnych. Pojawią się natomiast rozwiązania szyte na miarę, uwzględniające przede wszystkim ekonomiczne uwarunkowania związane z prowadzonym biznesem. Z pewnością jest to wyzwanie dla doradców, którzy będą musieli wykazać się wiedzą nie tylko podatkową, ale także z dziedziny zarządzania i ekonomii.

Komentarz ukazał się w Rzeczpospolitej z dnia 21 czerwca 2016 r., link.

Rozmowa z Małgorzatą Militz na temat specyfiki obsługi emitentów giełdowych i rynku doradztwa podatkowego. Rozmowa towarzyszyła publikacji Rankingu, w którym Redakcja „Parkietu” nagrodziła kancelarie podatkowe najbardziej aktywne w obsłudze spółek notowanych na warszawskiej giełdzie.

ROZMOWA | Małgorzata Militz, doradca podatkowy GWW Tax
 
Jakie trendy panują obecnie w branży kancelarii doradztwa podatkowego?

MAŁGORZATA MILITZ 
Na przestrzeni 2-3 lat nastąpiło wyraźne zwiększenie popytu na usługi doradztwa podatkowego w zakresie prowadzenia postępowań podatkowych i sądowoadministracyjnych. Jest to związane ze zdecydowanie większą aktywnością aparatu skarbowego oraz organów kontroli, a które to działania najczęściej kończą się wydaniem dla podatników niekorzystnych decyzji. W efekcie powstał nowy trend w korzystaniu z pomocy doradcy podatkowego – jako osoby reprezentującej klienta przed organem podatkowym czy też sądem (poprzednio te czynności często były powierzane innym zawodom zaufania publicznego). Co ważne, wiedza i kompetencje doradców podatkowych są często najwyżej oceniane przez sędziów sądów administracyjnych.
 
Czy obsługa spółek giełdowych jest szczególnie wymagającym zadaniem w porównaniu z obsługą firm niepublicznych? 

MAŁGORZATA MILITZ
W zasadzie brak różnicy między obsługą spółek giełdowych, a innych dużych podmiotów (podatników). Spółki giełdowe, z uwagi na większy zakres raportowania, muszą bardziej dbać o poprawność rozliczeń podatkowych. Stąd też częściej korzystają z doradców podatkowych, częściej podlegają audytowaniu, by jak najszybciej zidentyfikować nieprawidłowości i ryzyka.
 
Co jest największą bolączką polskiego systemu podatkowego, co wymaga zmian?

MAŁGORZATA MILITZ 
Na tę kwestie należy spojrzeć z dwóch różnych punktów widzenia: od strony podatników oraz doradców podatkowych, czy też innych osób (radców prawnych, adwokatów czy też księgowych), które na co dzień zajmują się prawem podatkowym. Podatnicy zmagają się  z niespójnymi i niezrozumiałymi przepisami oraz trudnym prawniczym językiem. Doradcy podatkowi zaś w pierwszej kolejności wymienią częste zmiany legislacyjne, zmienność orzecznictwa sądów administracyjnych oraz stanowisk wyrażanych przez aparat skarbowy. Wykonywanie usług doradztwa podatkowego w takim otoczeniu jest bardzo trudnie i narażone na duże ryzyko. To sprawia, że mniejsze kancelarie lub biura rachunkowe proponują swoim klientom tylko rozwiązania akceptowalne przez organy podatkowe.

Nie wydaje się jednak, że ta sytuacja ulegnie poprawie. Już wiadomo, że wprowadzenie klauzuli obejścia prawa podatkowego zwiększy ilość sporów pomiędzy podatnikami a organami podatkowymi, w szczególności iż w pewnym zakresie działania podatników będą mogły być kwestionowane wstecz.

Bez popadania w zbytnią egzaltację można stwierdzić, że czasy optymalizacji podatkowych w Polsce się skończyły.

Rozmowa towarzyszyła Rankingowi, w którym Redakcja „Parkietu” nagrodziła kancelarie podatkowe, które są najbardziej aktywne w obsłudze spółek notowanych na warszawskiej giełdzie; ukazała się w "Parkiecie" z dnia 21 czerwca 2016 r., link.