Niezarejestrowane znaki towarowe również podlegają amortyzacji

W ostatnim czasie, także wśród spółek notowanych na giełdzie, popularne są transakcje mające na celu przeniesienie znaków towarowych do spółki celowej, połączone z rozpoczęciem ich amortyzacji. Pojawia się przy tym pytanie, czy tego typu działania mogą się odnosić wyłącznie do zarejestrowanych znaków towarowych – felieton Artura Cmocha.

FELIETON:

Artur Cmoch, doradca podatkowy, wspólnik zarządzający GWW Tax

Niezarejestrowane znaki towarowe podlegają amortyzacji

W ostatnim czasie, także wśród spółek notowanych na giełdzie, popularne są transakcje mające na celu przeniesienie znaków towarowych do spółki celowej, połączone z rozpoczęciem ich amortyzacji. Pojawia się przy tym pytanie, czy tego typu działania mogą się odnosić wyłącznie do zarejestrowanych znaków towarowych.
Przede wszystkim, wskazać należy, iż zgodnie z art. 1 ust. 2 ustawy Prawo własności przemysłowej jej przepisy nie uchybiają ochronie przewidzianej w innych ustawach. Jeden z systemów ochrony dóbr niematerialnych, do których odsyła wspomniany przepis, uregulowany jest w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Zgodnie z tą ustawą ochronie podlegają wytwory pracy człowieka, utrwalone w dowolnej postaci, jeżeli są oryginalne i naszą piętno indywidualności (utwory). Wśród przykładowych utworów wskazuje się wyraźnie na znak graficzny.
Z powyższego wynika, iż ochrona znaków graficznych – znaków towarowych przebiega równolegle (kumulatywnie). Jeżeli dany znak spełnia wymogi przewidziane w ustawie o prawie autorskim (wymóg oryginalności i indywidualnego piętna twórcy) wówczas jest chroniony zgodnie z przepisami tej ustawy. Dodatkowo, uprawniony może zgłosić znak do Urzędu Patentowego RP (lub innego urzędu patentowego na świecie) w celu uzyskania dodatkowej ochrony na znak, tj. uzyskania prawa ochronnego na znak towarowy zgodnie z ustawą Prawo własności przemysłowej. Reżimy tych dwóch ustaw nie są dla siebie konkurencyjne i prawa przyznane na ich podstawie nie wykluczają się, ani tym bardziej uzyskanie prawa ochronnego na znak towarowy nie powoduje wygaśnięcia prawa autorskiego do znaku towarowego.
Konstatacja ta nie budzi żadnych wątpliwości w orzecznictwie – Sąd Najwyższy w licznych wyrokach wskazywał na możliwość kumulatywnej ochrony znaków towarowych wynikającej z prawa autorskiego i Prawa własności przemysłowej. Przykładowo w wyroku z dnia 22 czerwca 2010 r., sygn. akt IV CSK 359/09, sąd wyraził pogląd, zgodnie z którym jeśli znak towarowy jest jednocześnie dziełem w rozumieniu przepisów ustawy o prawie autorskim, może podlegać także ochronie na podstawie przepisów tego prawa, korzystając wówczas z ochrony kumulatywnej omawianych ustaw. Stanowisko takie zajął Sąd Najwyższy między innymi w orzeczeniu z dnia 23 czerwca 1989 r. I CR 236/89 (PUG 1990/7/19), stwierdzając, że nie zarejestrowany znak towarowy korzysta z ochrony przewidzianej prawem autorskim, jeżeli odpowiada wymaganiom stawianym dziełom sztuki stosowanej zaliczanym do utworów artystycznych w rozumieniu art. 1 i 4 prawa autorskiego.
Skoro zatem znak towarowy może być dziełem podlegającym ochronie na podstawie przepisów z zakresu prawa autorskiego, nie powinno budzić wątpliwości, iż stanowi on wartość niematerialną i prawną podlegającą amortyzacji. Prawa autorskie są bowiem wprost wskazane w ustawach regulujących podatki dochodowe, jako aktywa, od których mogą być dokonywane odpisy amortyzacyjne.
W kontekście omawianych regulacji należy zwrócić uwagę na jeszcze jedną okoliczność. Gdyby przyjąć, iż nabyty niezarejestrowany znak towarowy, który jest wykorzystywany w działalności gospodarczej nie stanowi wartości niematerialnej i prawnej podlegającej amortyzacji, powstaje pytanie, w jaki sposób podatnik miałby rozpoznać koszty związane z zakupem i korzystaniem ze znaku? Odpowiedzią są przepisy ogólne, które w takich przypadkach każą powiązać koszt z osiąganymi przychodami. W omawianej sytuacji koszty związane ze znakiem należałoby zaliczyć do kategorii kosztów pośrednich. Zatem, nawet w przypadku zakwestionowania znaku towarowego jako przedmiotu prawa podlegającego amortyzacji, podatnik miałby prawo do rozpoznawania kosztów uzyskania przychodów.