Co doradca robi w pracy, czyli…. jak minimalizować swoje obciążenia podatkowe?

Kilka tygodni temu wybuchła afera „Panama papers” i zapewne wiele osób pomyślało sobie, że to konsekwencje działań optymalizacyjnych tych „złych” doradców podatkowych. Powszechnie doradca podatkowy kojarzony jest bowiem jako osoba, która zajmuje się poważnymi optymalizacjami finansowymi lub podatkowymi, często dokonywanymi na pograniczu prawa. Jednak rzeczywistość znacząco odbiega od tej filmowej wizji – pisze Zdzisław Modzelewski.

FELIETON | Zdzisław Modzelewski, doradca podatkowy, wspólnik praktyki podatkowej GWW

Co doradca robi w pracy, czyli…. jak minimalizować swoje obciążenia podatkowe?

Wbrew obiegowej opinii doradca na co dzień zajmuje się bardziej przyziemnymi sprawami niż zakładanie spółek w rajach podatkowych, czy architekturą wymyślnych konstrukcji finansowo-prawnych, które pozwalają uciec przed nadmierną chciwością krajowego fiskusa. Doradca podatkowy przede wszystkim pomaga podatnikom (tym, którzy płacą własne podatki), oraz płatnikom i inkasentom (tym, którzy pobierają i płacą podatki za kogoś) w określeniu, lub wyjaśnieniu ich statusu prawno-podatkowego. Ta pomoc może sprowadzać się do omówienia określonych kwestii lub przygotowania pisemnej opinii w danym zakresie. Doradca może również w imieniu danej osoby wystąpić do właściwego organu z wnioskiem o wydanie indywidualnej interpretacji prawa podatkowego, czyli urzędowego wyjaśnienia określonego problemu natury podatkowej, które to wyjaśnienie ma wiążący charakter dla organów podatkowych.

Czym zajmuje się doradca podatkowy

Doradca podatkowy może prowadzić księgi podatkowe, lub szczególne ewidencje podatkowe innych podmiotów, a nawet składać zeznania, lub deklaracje podatkowe do właściwych organów – w tym zakresie jego praca zbliżona jest do roli księgowego. Należy jednak pamiętać, że doradca podatkowy to nie taki droższy księgowy, a księgowy to jednak nie doradca podatkowy. Każda z tych osób posiada inne kompetencje i z założenia zajmuje się czymś innym, chociaż w pewnym zakresie ich aktywność może się pokrywać. Jeśli złożone zeznania lub deklaracje nie spodobają się organom podatkowym, doradca w imieniu swojego mocodawcy może skontaktować się z urzędnikami i wyjaśnić problem. Gdy wyjaśnienia nie przekonają skarbówki, doradca pomoże klientowi w zaskarżeniu aktu wydanego przez dany organ, w tym także zaskarżeniu do sądu administracyjnego. Na co dzień osoba prywatna zwykle nie potrzebuje doradcy podatkowego. Jeśli jednak dokonuje istotnych ruchów prawnych lub faktycznych w zakresie swojego majątku, np. sprzedaje lub kupuje nieruchomości, otrzymuje znaczną darowiznę lub dziedziczy spadek, warto by poradziła się doradcy podatkowego. Czasami nawet tak przyjemne sytuacje jak zaręczyny (pierścionek zaręczynowy) lub ślub (prezenty weselne) mogą wywoływać określone skutki podatkowe i wówczas warto skonsultować się z ekspertem. Analogia roli doradcy do swoistego ubezpieczenia jest więc tu oczywista – jeśli nic spektakularnego nie dzieje się w moim życiu, nie korzystam z ubezpieczeń. Jeśli jednak coś wyjątkowego się zdarzy (np. wakacje w egzotycznym kraju) przezornie kupuję ubezpieczenie. W takich nieoczywistych sytuacjach doradca podatkowy pomoże efektywnie wywiązać się z ciążących na osobie fizycznej obowiązków (ile, w jakim terminie i do którego organu zapłacić i ewentualnie jaką deklarację złożyć), albo zarekomenduje rozwiązanie, które pozwoli  uniknąć, zredukować lub odroczyć podatek w zgodzie z literą prawa.

Doradca podatkowy w twojej firmie

Dobrą praktyką jest korzystanie z asysty doradcy podatkowego, w sytuacjach gdy dochodzi do istotnych zdarzeń związanych z majątkiem. Przykładowo, osoba, która zakłada firmę powinna dokładnie określić formalne i faktyczne warunki jej funkcjonowania. Co i gdzie trzeba zgłosić, co można odliczyć a czego nie, jeśli ma określone przychody, to czy i jak powinny być one opodatkowane (skala podatkowa – 18 i 32 proc., liniowe 19 proc., ryczałt ewidencjonowany, karta podatkowa, a może jeszcze coś innego). Czy istnieje obowiązek zarejestrowania się jako podatnik VAT, a może zwyczajnie opłaca się być vatowcem? Czy przychody są opodatkowane 23 proc., czy może tylko 8 proc. VAT, bo taka 15 punktowa różnica istotnie wpływa na konkurencyjność przedsiębiorcy. Czy sytuacje, gdy przedsiębiorca ma stawkę 0 proc. i zwolnienie od VAT są tożsame? Pozornie wydaje się że tak, gdyż w obu przypadkach nie płaci on VAT, ale to iluzja – zwolnienie uniemożliwia odzyskanie VAT zawartego w naszych zakupach. Są też przypadki, że nawet sprzedaż zwolniona od VAT pozwala odzyskać VAT naliczony w zakupach. Taka mnogość opcji i ich konsekwencji prawno-podatkowych może przyprawić o zawrót głowy nawet wytrawnego biznesmena, o nowicjuszu nie wspominając.

Wiedza i doświadczenie doradcy podatkowego pozwalają mu zgrabnie poruszać się w gąszczu przepisów podatkowych. Efekt: pomaga wybrać rozwiązanie, które – przy określonych założeniach – będzie np. najtańsze, najprostsze, najszybsze lub z minimalnym ryzykiem. I tutaj dopiero dochodzimy do „rasowej” optymalizacji podatkowej.

Warto też pamiętać, że wskazane powyżej sytuacje to zaledwie promil problemów podatkowych, z którymi borykają się firmy i obywatele. Tymczasem polski ustawodawca przynajmniej kilka razy w roku zmienia te, i tak już mocno skomplikowane reguły. Na koniec więc jeszcze jedna „funkcja” doradcy podatkowego – pomoże przygotować się do tych zmian i ich konsekwencji.