Branża budowlana, po wyroku unijnego Trybunału w sprawie Budimeksu, odetchnęła z ulgą

Na wyrok Trybunału Sprawiedliwości w Luksemburgu w sprawie Budimex SA branża budowlana oczekiwała z niecierpliwością. Sprawa dotyczyła bowiem bardzo ważnej kwestii, tj. określenia momentu, w którym można uznać, że dla celów VAT usługa budowlana, czy też budowlano – montażowa, została wykonana.

Dla wielu osób może się wydawać zaskakujące, że tym tematem musiał zająć się aż unijny Trybunał. Przecież od dawna było przyjmowane, że takim momentem jest akceptacja robót przez zamawiającego, wyrażona w ustalonej przez strony formie – protokole odbioru prac, protokole zdawczo – odbiorczym czy też dokumentach przewidzianych przez Międzynarodowe Warunki Kontraktowe FIDIC. Ale to stanowisko uległo zmianie od 1 stycznia 2014 r., w związku ze zmianą przepisów dotyczących VAT.

W ocenie branży budowlanej i doradców podatkowych zmiana nie była aż na tyle istotna, by burzyć dotychczasową praktykę. Jednak od tej daty organy podatkowe jak i sądy administracyjne uznawały, że wykonanie usługi budowlanej następuje w momencie faktycznego wykonania (czyli dużo wcześniej przed formalnym odbiorem prac). Resort finansów nawet w tej sprawie wydał interpretację ogólną wskazując, że za moment wykonania usługi należy uznać moment zgłoszenia gotowości prac do odbioru.

Zmiana podejścia co do rozumienia pojęcia „wykonanie” usługi budowlanej dla branży budowlanej rodziła szereg problemów, nie tylko w zakresie rozliczeń VAT, ale także technicznych i finansowych. Część podatników – wbrew nowej wykładni – stosowała „stare” zasady, zdając sobie sprawę, że postępują niewłaściwie i narażają się na konsekwencje (np. konieczność zapłaty należnych odsetek, odpowiedzialność karno- skarbową). Od 1 stycznia 2017 r. problemy te jeszcze bardziej się pogłębiły, bo w związku z wprowadzeniem mechanizmu odwróconego opodatkowania dla usług budowlanych i budowlano- montażowych wykonywanych przez podwykonawców, do grupy „zagrożonych” dołączyli także nabywcy tych usług.

Czytaj też: Zapłata kontrahentowi na złe konto… będzie groziła konsekwencjami od fiskusa

Dobry wyrok Trybunału dla podatników

Na szczęście dla tych podatników, Trybunał Sprawiedliwości nie podzielił poglądu rządu polskiego i przyznał rację stanowisku wyrażanego przez Budimex SA. Uznał, że dla zdefiniowania dla celów VAT pojęcia „wykonanie usługi” należy uwzględniać postanowienia umów; co oznacza, że jeśli strony umowy ustalą określony tryb akceptacji/odbioru prac, to takie postanowienia są wiążące także dla fiskusa. Cenne jest również to, że unijny Trybunał podkreślił znaczenie realiów ekonomicznych i gospodarczych, co wydaje się oczywiste jeśli uwzględnić charakter podatku VAT – podatku występującego w działalności gospodarczej, a więc w sferze biznesowej.

Co ten wyrok oznacza dla podatników?

Po pierwsze – powrót do normalności, do ustalonych od wielu lat zasad ustalania momentu wykonania usługi budowlanej lub budowlano – montażowej i pewności o poprawności dokonywania rozliczeń dla celów VAT, co dla przedsiębiorców jest niezwykle ważne.

Po drugie – podatnicy, którzy w związku z „nieprawidłowymi” rozliczeniami musieli zapłacić odsetki od „powstałych” zaległości podatkowych mogą dochodzić ich zwrotu od organów Państwa.

Po trzecie – uważna lektura tego wyroku pozwala na postawienie jeszcze bardzie optymistycznego wniosku – tezy wyrażone przez Trybunał w Luksemburgu mają bardziej uniwersalny charakter i będą mogły też być stosowane w innych branżach. Ważne jest jednak to, jakie będą postanowienia umów pomiędzy stronami transakcji.

Artykuł ukazał się na Forbes.pl 15 maja 2019 r. Dostępny również po linkiem: https://www.forbes.pl/opinie/kiedy-usluge-budowlana-mozna-uznac-za-wykonana-decyzja-trybunalu-w-luksemburgu/qrjgne9