Wymiana udziałów nie stanowi powierniczego przeniesienia udziałów

Poniżej przywołujemy fragment decyzji umarzającej postępowanie podatkowe w PIT za 2015 r., który został przedstawiony przez naczelnika urzędu celno-skarbowego w sprawie jednego z naszych klientów. Organ podatkowy przez długi uznawał transakcję wymiany udziałów za pozorną, twierdząc jednocześnie, że rzeczywistą wolą stron było powiernicze przeniesienie udziałów. W konsekwencji dochód z tytułu sprzedaży wnoszonych aportem udziałów powinien rozpoznać podmiot wnoszący wkład, jako powierzający.

(…) nie można zasadnie twierdzić, iż między Stroną, a Spółką Q doszło do nawiązania stosunków prawnych, charakterystycznych szczególnie dla trzeciego z wymienionych wyżej koniecznych elementów umowy powiernictwa. W niniejszym przypadku brak elementu w postaci zobowiązania powiernika do zwrotnego przeniesienia własności rzeczy (praw) przewłaszczonych na powierzającego.

W niniejszej sprawie brak jest jednoznacznych dowodów, że Spółka Q zobowiązała się do tego zachowania (zwrotnego przeniesienia rzeczy/praw) – można by to jedynie domniemywać z ciągu następujących po sobie zdarzeń. Jednak nawet przy założeniu, że powyższe czynności (oceniane łącznie) realizowały wyłącznie zamierzony skutek fiskalny, to nie ma podstaw do uznania, że czynność przeniesienia udziałów była pozorna. (…)

Zatem zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, zwłaszcza w świetle przedstawionego orzecznictwa sądowego, nie pozwala na stwierdzenie, że umowa przeniesienia udziałów Spółki jest umową pozorną. Z uwagi na powyższe, należy stwierdzić, że nie jest możliwe zastosowanie w niniejszej sprawie art. 199a § 2 Ordynacji podatkowej.

Kontrola celno-skarbowa oraz postępowania podatkowe w tej sprawie trwały prawie 4 lata. W tym czasie pogląd naczelnika co do oceny skutków podatkowych przeprowadzonych działań zmieniał się trzykrotnie.

Sukces cieszy podwójnie – udało się przekonać organ podatkowy do zmiany pierwotnie przyjętego stanowiska, bez konieczności angażowania sądu administracyjnego.

Otrzymana decyzja potwierdza nasze przemyślenia wskazane w poprzednim wpisie [https://gww.pl/pl/aktualnosci/niekorzystny-wynik-kontroli-podatkowej-nie-zawsze-/]:

• w sporach z organami podatkowymi/celno-skarbowymi warto być konsekwentnym w przedstawianiu argumentów uzasadniających prawidłowość dokonanych rozliczeń podatkowych. W analizowanej sprawie została wyczerpana cała ścieżka instancyjna postępowania – od kontroli celno-skarbowej przez decyzję organu II instancji uchylającą decyzję organu I instancji, po decyzję organu I instancji umarzającą postępowanie;
• niekorzystny dla podatnika protokół/wynik kontroli, a nawet decyzja w I instancji nie oznacza automatycznie wydania przez organ ostatecznej decyzji wymiarowej;
• w stanie prawnym obowiązującym przed dniem 15 lipca 2016 r. w polskim systemie prawnym brak było regulacji umożliwiających organom podatkowym kwestionowanie rzetelnie przeprowadzonej optymalizacji podatkowej.

Sprawę prowadzili prawnicy z zespołu podatków dochodowych: Jacek Olczyk oraz Mariusz Tkaczyk partner GWW.