Nie można dokonać wypłaty, która naruszy kapitał zakładowy

W pewnych przypadkach wspólnicy nie mogą otrzymywać żadnych wypłat z majątku spółki z o.o. Dr Marcin Borkowski wyjaśnia, czy dotyczy to również sytuacji, gdy kapitał zakładowy spółki jest w pełni pokryty, ale planowana wypłata dla wspólników może spowodować jego naruszenie.

FELIETON | Dr Marcin Borkowski, radca prawny, of counsel GWW

Nie można dokonać wypłaty, która naruszy kapitał zakładowy

Tak. Wyjaśnieniu tej kwestii poświęcony był wyrok Sądu Najwyższego (SN) z 22 kwietnia 2015 r., sygn. akt III CSK 284/14. SN stwierdził, że zakaz dokonywania wypłat obowiązuje wówczas, gdy mogłyby one doprowadzić do uszczuplenia majątku netto spółki z o.o. W uzasadnieniu wyroku zostało zawarte również wyjaśnienie, w jaki sposób obliczyć wartość majątku netto.

Obliczana jest ona przez odjęcie sumy długów danej spółki od wartości jej majątku brutto, czyli wszystkich aktywów. Kapitał zakładowy zostanie pokryty w pełni tylko wtedy, gdy wartość majątku netto będzie równa wysokości kapitału zakładowego określonej w umowie tej spółki.

Zatem przed dokonaniem planowanej wypłaty należy najpierw ustalić, czy suma wolnych aktywów spółki jest wyższa od wartości jej kapitału zakładowego (i czy taki stan utrzyma się również po dokonaniu wypłaty dla wspólników). Gdy po dokonaniu odliczeń spółka wykaże stratę bilansową zmniejszającą jej kapitał własny, to nie będzie możliwe dokonywanie na rzecz wspólników wypłat z jakiegokolwiek tytułu.

Wspólnik, który wbrew przepisom prawa lub postanowieniom umowy spółki otrzymał wypłatę, powinien ją zwrócić. Odpowiedzialność za taki zwrot ponoszą również – solidarnie z odbiorcami pieniędzy – członkowie organów spółki, którzy zdecydowali o takiej niezgodnej z przepisami wypłacie. Jeżeli zwrotu wypłaty nie można uzyskać ani od odbiorcy, ani od osób odpowiedzialnych za wypłatę, to za ubytek w majątku spółki, który jest wymagany do pełnego pokrycia jej kapitału zakładowego, odpowiadają wspólnicy w stosunku do swoich udziałów. Kwoty, których nie można ściągnąć od poszczególnych wsporników, rozdziela się między pozostałe osoby należące do spółki w stosunku do posiadanych udziałów. Zobowiązani do uregulowania takich zobowiązań nie mogą być z tego zwolnieni.