Partnerstwo publiczno-prywatne w nowej perspektywie finansowej

W okresie programowania 2014–2020 wiele jednostek sektora publicznego będzie miało problem z zapewnieniem środków na wkład własny w projekty realizowane z udziałem środków unijnych. Rozwiązaniem może być wykorzystanie formuły hybrydowej, tj. zaangażowanie w projekt podmiotów prywatnych. W niektórych naborach będzie to dawało dodatkowe punkty.

Łączenie projektów unijnych z partnerstwem publiczno-prywatnym (PPP) w ramach jednego przedsięwzięcia było możliwe już w perspektywie finansowej 2007–2013 (zbliżającej się ku końcowi). Jednak mimo tej formalnej możliwości projekty hybrydowe – bo tak się nazywa tego rodzaju działania – nie były popularne. Na kilkadziesiąt tysięcy projektów w perspektywie 2007–2013 tylko 16 zrealizowano w tej formule. Powodów takiego stanu rzeczy było kilka. Po pierwsze, regulacje dotyczące projektów hybrydowych (nie tylko krajowe, ale też unijne) były lakoniczne, co nie dawało pewności prawnej podejmowanych działań ani podmiotom publicznym, ani ich partnerom prywatnym (przedsiębiorcom). Po drugie, sama formuła PPP nie była dostatecznie znana i odpowiednio „przetestowana” przez podmioty publiczne, które nie chciały sięgać po ten ryzykowny instrument w sytuacji, gdy czasu na realizację projektów było mało (w programowaniu 2007–2013 beneficjenci otrzymywali środki dopiero w roku 2009), a wszelkie nieprawidłowości w ich realizacji były obarczone obowiązkiem zwrotu środków wraz z odsetkami liczonymi jak dla zaległości podatkowych. Po trzecie, beneficjenci środków unijnych, zwłaszcza samorządy, były w dobrej kondycji finansowej, co pozwalało im zagwarantować środki na wkład własny do projektów bez konieczności szukania alternatywnych rozwiązań.

Sytuacja jednak znacznie się zmieniła, co pozwala sądzić, że projekty hybrydowe, jak również samo PPP, staną się bardziej popularne.

Premiowane PPP

Trzeba zauważyć, że regulacja prawna związana z projektami hybrydowymi jest dziś znacznie bardziej rozbudowana i klarowna, co zwiększa pewność prawną podmiotów, które chciałyby realizować tego rodzaju przedsięwzięcia. Ponadto w perspektywie 2014–2020 środki będą dostępne dla beneficjentów szybciej niż w poprzedniej perspektywie finansowej. Na popularyzację PPP istotny wpływ może mieć również to, że jednostki sektora finansów publicznych mocno nadwyrężyły swoje budżety przy realizacji inwestycji infrastrukturalnych w perspektywie 2007–2013, w związku z czym mogą mieć trudności z zapewnieniem w swoich budżetach środków na wkład własny do projektów realizowanych w okresie finansowania 2014–2020. Z braku zatem innych możliwości jednostki sektora finansów publicznych, a zwłaszcza jednostki samorządu terytorialnego, mogą być wręcz zmuszone do realizacji projektów hybrydowych.

Pełna treść artykułu jest dostępna w papierowym wydaniu pisma.