pl

Nowe zasady poboru podatku u źródła w Polsce w 2020 roku

Nowelizacja przepisów ustaw o podatkach dochodowych przyniosła szereg obowiązków nałożonych na podmioty dokonujące wypłat m.in. dywidend, odsetek, należności licencyjnych i wynagrodzeń za pewne usługi niematerialne. Obowiązki te obejmują zaostrzenie weryfikacji zasadności stosowania zwolnień lub preferencyjnych stawek przy poborze podatku u źródła. W przypadku płatników wypłacających należności na rzecz osób prawnych, wejście w życie przepisów zostało odroczone do 1 stycznia 2020 roku.

Obowiązywanie przepisów nowelizacji w czasie

Przepisy nowelizujące WHT pierwotnie miały wejść w życie 1 stycznia 2019 roku. Od tego czasu moment ten był już dwukrotnie przekładany, po raz pierwszy do 1 lipca 2019r., a potem, w stosunku do należności wypłacanych na rzecz osób prawnych, do początku 2020 roku. Od lipca b.r., z inicjatywy Ministra Finansów, funkcjonowanie przepisów zostało rozdzielone ze względu na kryterium podmiotowe. Od 1 lipca 2019 roku nowe zasady obowiązują w pełnym zakresie w stosunku do płatników wypłacających należności na rzecz odbiorców będących osobami fizycznymi.

Ponadto, począwszy od 1 stycznia 2019 r. wszystkich płatników obowiązuje nakaz dochowywania należytej staranności przy weryfikacji, czy wypłata konkretnej należności kwalifikuje się np. do niepobrania podatku u źródła stosownie do postanowień przepisów krajowych lub umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania bądź pobrania podatku wg korzystniejszej stawki. Procedury należytej staranności wiążą się z koniecznością weryfikacji statusu odbiorcy należności pod kątem, czy spełnia on warunki uznania go za rzeczywistego właściciela.

Nowe zasady – płatności do kwoty 2 mln zł  w danym roku

Zgodnie z nowymi przepisami, należności kwalifikujące się do kategorii rodzących co do zasady obowiązek poboru podatku u źródła, wypłacane na rzecz tego samego podmiotu, nie przekroczą w danym roku wartość 2 mln zł, płatnik będzie zobowiązany do poboru podatku u źródła wg stawki przewidzianej w polskich przepisach (obecnie 20 proc. lub 19 proc. w przypadku dywidend) z pominięciem np. postanowień umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, nawet jeżeli umowy te przewidują korzystniejsze stawki podatku bądź wskazują, że dana należność nie podlega opodatkowaniu w Polsce. Płatnik może jednak nie pobierać podatku bądź zastosować korzystniejszą stawkę, jeżeli otrzyma od odbiorcy należności certyfikat rezydencji i co najmniej oświadczenie o statusie rzeczywistego właściciela, ergo otrzymującego należność dla własnej korzyści i decydującego samodzielnie o jej przeznaczeniu, niedziałającego np. jako pośrednik bądź powiernik oraz prowadzącego rzeczywistą działalność gospodarczą.

Płatności przekraczające 2 mln zł w danym roku

Z kolei w przypadku, gdy wypłacane na rzecz tego samego podmiotu należności przekroczą w danym roku wartość 2 mln zł, płatnik będzie miał dwie możliwości. Zgodnie z pierwszą z nich będzie musiał pobrać (i wpłacić na rachunek urzędu skarbowego) podatek u źródła od nadwyżki ponad kwotę 2 mln zł na zasadach przewidzianych w polskich ustawach. Druga możliwość pozwala płatnikowi działać tak, jak w przypadku wypłat nieprzekraczających w danym roku 2 mln zł, pod warunkiem złożenia dodatkowo stosowanego oświadczenia WH-OSC. Oświadczenie to powinno obejmować deklarację, że płatnik posiada dokumenty wymagane przez przepisy prawa podatkowego dla niepobrania podatku (przede wszystkim certyfikat rezydencji), oraz że po przeprowadzeniu weryfikacji z należytą starannością nie posiada wiedzy uzasadniającej przypuszczenie, że istnieją okoliczności wykluczające możliwość niepobrania podatku bądź zastosowania korzystniejszej stawki wynikającej z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Niezłożenie oświadczenia nie wyklucza możliwości uzyskania późniejszego zwrotu podatku na wniosek odbiorcy należności (podatnika) albo płatnika, jeżeli wpłacił on podatek z własnych środków i poniósł ciężar ekonomiczny tego podatku. Zwrot podatku będzie poprzedzony weryfikacją przez organ podatkowy zasadności zastosowania zwolnienia bądź korzystniejszej stawki podatku.

W przypadku nieprawidłowego poboru lub braku wpłaty podatku u źródła na rachunek urzędu skarbowego, płatnik odpowiada za ten podatek całym swoim majątkiem i w przypadku wykazania nieprawidłowości, jest zobowiązany wpłacić prawidłowy podatek wraz z odsetkami za zwłokę. Co więcej, jeżeli złożone przez płatnika oświadczenie okaże się niezgodne z prawdą, na płatnika może zostać nałożone dodatkowe 10- lub 20-proc. zobowiązanie podatkowe liczone od należności, w stosunku do której płatnik nie pobrał podatku bądź zastosował korzystniejszą stawkę. Złożenie niezgodnego z prawdą oświadczenia może pociągać za sobą także karę grzywny do 720 stawek dziennych, karę pozbawienia wolności albo obie te kary łącznie, a w przypadkach mniejszej wagi samą karę grzywny za wykroczenie skarbowe.

Dodatkowo, w przypadku przekroczenia kwoty 2 mln zł w danym roku, zastosowanie przez płatnika zwolnień od podatku u źródła wynikających z przepisów krajowych implementujących tzw. dyrektywę parent-subsidiary i dyrektywę odsetkową (wypłaty m.in. dywidend, odsetek i należności licencyjnych pomiędzy podmiotami spełniającymi dodatkowe wymogi udziałowe) będzie możliwe tylko w przypadku uzyskania od organu podatkowego obowiązującej opinii w sprawie stosowania zwolnienia.

Nowe plany Ministerstwa Finansów w stosunku do podatku u źródła

Ministerstwo Finansów jest świadome trudności związanych z wprowadzeniem nowych wymogów w stosunku do płatników podatku u źródła. Z tego względu prowadzone są prace, mające na celu dalsze usprawnienie systemu WHT oraz uwzględnienie postulatów środowiska biznesowego i prawniczego w projektowanych przepisach. Tematyce podatku u źródła poświęcono spotkanie, zorganizowane przez Ministerstwo Finansów 4 listopada 2019 roku. W trakcie spotkania reprezentanci MF wyjawili, że planowany jest kolejny zestaw zmian w WHT. Spośród przedstawionych postulatów pierwszym wartym nadmienienia jest wyłączenie z ograniczenia mechanizmu zwrotu podatku tzw. usług niematerialnych, obejmujących m. in. usługi zarządcze, doradcze, czy reklamowe. Ograniczyłoby to znacząco siłę rażenia nowelizacji. Ponadto wspomniany mechanizm zwrotu podatku miałby znajdować zastosowanie tylko w stosunku do płatności na rzecz podmiotów powiązanych (to, jak należy rozumieć stan powiązania podmiotów, również jest analizowane w ramach prowadzonych prac). Płatności na rzecz podmiotów niepowiązanych z płatnikiem również zostały uwzględnione w analizie. Zgodnie z jednym z pomysłów, wprowadzona ma być tzw. biała lista państw, w stosunku do których opodatkowanie płatności ma następować na szczególnych zasadach.

Problematyczną kwestią było także określenie, co należy uczynić, aby dochować należytej staranności w świetle przepisów o WHT. Przepisy stanowiące o obowiązku dochowania należytej staranności obowiązują od początku 2019r., nie jest jednak klarownym, z jakimi czynnościami dochowanie tego obowiązku się wiąże. Kwestia ta ma zostać doprecyzowana. Istotne usprawnienie dotknie również oświadczeń WH-OSC, umożliwiających ubieganie się o szczególne zwolnienie z podatku. WH-OSC mogłoby być podpisane zgodnie z reprezentacją spółki, co zniosłoby uciążliwy obowiązek podpisywania oświadczenia przez wszystkich członków zarządu. Dzięki temu stosowanie oświadczeń WH-OSC ma być bardziej przystępne.

Co więcej zmiany mają dotknąć definicji właściciela rzeczywistego (ang. beneficial owner). Definicja tego pojęcia ma być bliższa jego rozumieniu w prawie międzynarodowym. Nadmienić jeszcze warto zmiany przy ocenie odpowiedzialności karno-skarbowej, rozszerzenie zastosowania instytucji opinii zabezpieczającej oraz skrócenie czasu oczekiwania na uzyskanie zwrotu podatku z aktualnych 6 do 3 miesięcy.

Wymienione zmiany miałyby wejść w życie w przeciągu pierwszego kwartału 2020 roku. W obliczu powyższego jest prawdopodobnym, że termin wejścia w życia dotychczasowej noweli WHT zostanie odroczony po raz trzeci, a nowelizacja ostatecznie wejdzie w życie w I połowie 2020 roku już w zaktualizowanej formie, z uwzględnieniem zadeklarowanych przez Ministerstwo zmian.

Podatnikom pozostaje czekać na oficjalne komunikaty Ministerstwa Finansów.

Autorami tekstu są Mariusz Tkaczyk, doradca podatkowy, partner oraz Wojciech Jaranowski, asystent prawnika.

Autor

Mariusz Tkaczyk

doradca podatkowy, partner GWW Tax

+22 212 00 00

Podziel się

Obawiasz się,
że ominą Cię
najważniejsze zmiany
W prawie?

Zapisz się do newslettera