Nie może być dowolności w nakładaniu danin publicznych
Jak wynika z orzecznictwa sądów administracyjnych, wójt czy burmistrz nie może określić w zarządzeniu opłat za zmianę przeznaczenia gruntu oddanego w użytkowanie wieczyste. A to dlatego, że żaden przepis prawa nie przyznaje organom gminy kompetencji do wprowadzania takich opłat. Stanowisko takie potwierdza m. in. wyrok WSA w Krakowie z 16 marca 2016 r. (sygn. II SA/Kr1456/14). Znaczenie tego orzeczenia wyjaśnia mec. Paweł Wójcik w rozmowie z Rzeczpospolitą.
Nie może być dowolności w nakładaniu danin publicznych
ROZMOWA | Paweł Wójcik, radca prawny, wspólnik GWW
Ostatnio reprezentował Pan wrocławskie spółki przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Krakowie. Sprawa dotyczyła opłat za zmianę celu i przeznaczenia użytkowania wieczystego. Co zdecydował sąd?
PAWEŁ WÓJCIK
Tak, i udało mi się uzyskać wyrok korzystny nie tylko dla klientów, ale także dla innych deweloperów. Sąd bowiem stwierdził nieważność zarządzenia prezydenta Krakowa nr Nr 739/2009 z 7 kwietnia 2009 roku, w sprawie zmiany prawa użytkowania wieczystego gruntów stanowiących własność Skarbu Państwa położonych na terenie Miasta Krakowa. Zarządzenie to ustanawiało opłatę w wysokość 25 proc. wartości nieruchomości w przypadku zmiany celu i przeznaczenia nieruchomości.
Jakie znaczenie ma ten wyrok?
PAWEŁ WÓJCIK
Po pierwsze należy podkreślić, że stwierdzenie nieważności oznacza, że zarządzenie zostało wyeliminowane z obrotu prawnego nie tylko na przyszłość, ale także wstecz. To otwiera drogę do dochodzenia zwrotu pobranych przez miasto nienależnie opłat.
Po drugie wyrok ten, w powiązaniu z innymi, podobnymi orzeczeniami sądów administracyjnych, powinien być dla wójtów, burmistrzów i prezydentów miast czytelnym sygnałem, że wprowadzanie opłat za zmianę przeznaczenia gruntu oddanego w użytkowanie wieczyste jest nielegalne. Takich opłat po prostu wprowadzać nie wolno.
W jaki sposób krakowski sąd uzasadniał swoje orzeczenie?
PAWEŁ WÓJCIK
W ustnych motywach wyroku sąd wskazał, że kwestionowane przez nas zarządzenie jest aktem prawa miejscowego, który został wydany bez podstawy prawnej w przepisach prawa materialnego.
W naszej ocenie, co podkreślaliśmy w skardze do WSA w Krakowie, wszelkiego rodzaju daniny publiczne mogą być nakładane wyłącznie na podstawie ustaw, a z ustawy o finansach publicznych wynika, że daniną są także opłaty. Skoro żadna ustawa nie upoważnia organów gminy do ustalania opłat za zmianę celu i przeznaczenia gruntu oddanego w użytkowanie wieczyste, to samorządy nie mają kompetencji do ich wprowadzania.
Rozmawiał Michał Cyrankiewicz
Wywiad ukazał się wraz z artykułem pt. "Zmiana celu użytkowania wieczystego bez opłat" w Rzeczpospolitej z dnia 5 kwietnia 2016 r., link.
Powiązane wpisy
Glosa 1/2024 - Następstwo procesowe w związku z podziałem przez wydzielenie – glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z 30.04.2021 r., II CSK 5/21
Glosa 1/2024 - Następstwo procesowe w związku z podziałem przez wydzielenie – glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z 30.04.2021 r., II CSK 5/21Polskie prawo podatkowe
Polskie prawo podatkoweWady dokumentacji projektowej i PFU a odpowiedzialność stron procesu budowlanego
Wady dokumentacji projektowej i PFU a odpowiedzialność stron procesu budowlanegoSpór o kontenery. Trybunał Konstytucyjny pokazał kierunek
Spór o kontenery. Trybunał Konstytucyjny pokazał kierunekObawiasz się,
że ominą Cię
najważniejsze zmiany
W prawie?